Verslag van onze workshops bij Fontys Sporthogeschool in Eindhoven

Verslag van Tim Sastrowiardjo

Workshop Fontys Sporthogeschool
Sinds kort ben ik vrijwilliger bij de John Blankenstein Foundation. Toen ik hoorde dat ik de kans kreeg om als ervaringssporter mee te gaan met een workshop bij de Fontys Sporthogeschool in Eindhoven was ik erg enthousiast. Het was voor mij de eerste keer dat ik mijn coming-out verhaal zou gaan delen in een setting als deze. Querijn Hensen, topsporter binnen het Nederlands Paralympisch Zwemteam, ging ook voor het eerst mee. Paul Martin Raspe was mee als workshopleider.  Samen stonden we voor in totaal 8 klassen, die ieder uit ongeveer 20 studenten bestonden.De insteek van de workshop is om te praten over diversiteit in de breedste zin van het woord en hoe je als speler, team, club of organisatie kan werken aan een veilig sportklimaat, waarin je op een gezonde manier je grenzen en wensen kunt aangeven en je kwetsbaar kan opstellen in de groep, wanneer je daar zelf voor kiest. Daarbij is er veel kennisoverdracht over LHBTI in de sport. Dit zorgt ervoor dat de leerlingen meer kennis krijgen over de LHBTI+ gemeenschap en hoe ze om kunnen gaan met bijvoorbeeld een coming-out. Dit is de doelstelling van de John Blankenstein Foundation.

Mijn uitdagingen
Wat ik vooral spannend vond om te doen, was vertellen wat mijn ervaringen zijn geweest met mijn coming-out en hoe ik daar zelf mee ben omgegaan. Ik sprak niet snel over mijn gevoelens of problemen, laat staan voor een groep die ik niet eens ken. Tijdens mijn voorbereiding op de workshops maakte ik me vooral zorgen over hoe ik mijn verhaal het beste zou kunnen vertellen. Ik was bang dat ik niet op bepaalde woorden zou komen die ik nodig had om mijn verhaal begrijpelijk te maken. Deze angst kwam vooral voort uit mijn gedachtes en onzekerheid. Ik wilde mij niet meer laten leiden door deze gedachtes en focuste daarom op de essentie van mijn verhaal en mijn boodschap die ik aan de groepen wilde meegeven. Dat is mij uiteindelijk ook gelukt. De eerste paar keren dat ik mijn verhaal deed, was het soms even zoeken naar een logische opbouw. Uiteindelijk zat het zo goed in mijn systeem, dat ik me meer bezig kon houden met de manier waarop ik mijn verhaal vertelde.

Daarnaast merkte ik tijdens de workshops bij mijzelf op dat ik bewust mannelijker wilde overkomen. Mijn onzekerheid maakte dat ik serieus wilde overkomen en niet de aandacht wilde geven aan mijn ‘vrouwelijke’ trekjes, waarvan ik vind dat ik ze heb. Gek eigenlijk, want mijn expressie zou eigenlijk niets moeten uitmaken. Ik besprak dit met Paul Martin en Querijn: “Iets om te delen bij de volgende workshops, als je je daarbij prettig voelt”, was hun antwoord. Ik houd van uitdagingen, dus dat heb ik gedaan. Ik vertelde tijdens de volgende workshops dat ik mij bewust mannelijker presenteerde, omdat ik het eng vind om – wat ik vind dat mijn vrouwelijke kant is – te laten zien. Dit uitspreken voelde voor mij heel bevrijdend, want het was alsof ik mijzelf liet zien van een nog kwetsbaardere kant dan ik al deed met mijn coming-out verhaal.

De groepen
De groepen die we hadden waren heel verschillend. Dat vond ik leuk om op te merken. Wat de groepen gemeen hadden, is dat ze aan het einde van de workshop met een totaal ander gevoel het klaslokaal uitliepen dan ze erin kwamen: positiever, meer open en dynamischer. Wat mooi om die transformatie te zien en mee te maken.

Sommige klassen waren bij het begin meer gesloten, dat vond ik spannend. Want, wat dachten zij over mij en over ons? Hoe zouden ze reageren op bepaalde onderdelen van de workshop, of op mijn verhaal? Dat soort gedachtes kwamen in mijn hoofd naar boven. Die onzekerheid ging weg toen deze klassen merkten dat we echt met hen in gesprek gingen en dat wij luisterden naar wat zij te zeggen hadden, zonder oordelen. Die vrijheid gaf hun de motivatie en de ruimte om toch beter mee te doen tijdens de workshops.

De school zelf straalde rust uit. Er was veel natuurlijk licht en de omgeving kon gezien worden vanuit de klaslokalen. De leraren waren erg betrokken bij hun klassen en dat was te merken aan de band die zij onderling hadden. Heel mooi om te zien.

Collega’s
Querijn had ik tot op de dag van de workshops niet in ‘real life’ ontmoet. Ik was erg benieuwd naar wie hij is en wat zijn coming-out verhaal zou zijn. Het was voor mij de eerste keer dat ik iemand leerde kennen die ook als topsporter uit de kast is gekomen. Iets waar ik al heel lang benieuwd naar was, omdat ik tot dan toe het gevoel had dat ik de enige was die dit had meegemaakt. Er zijn dus wel degelijk anderen die in dezelfde situatie zitten.
Querijn is geïnteresseerd in anderen, zeer nieuwsgierig en hij staat open om te leren, wat ik een mooie eigenschap vind. Erg dapper ook van hem dat hij ondanks zijn zenuwen gewoon zijn verhaal deelde met de groep. Hij liet weten dat hij het zelfs enger vond om dit te doen, dan in de finale te staan van de de Paralympics in Tokyo, afgelopen augustus. Dat zegt veel over het niveau van zijn zenuwen. Ook bij Querijn was te merken dat hij steeds beter werd in het vertellen van zijn verhaal. Ik zag dat hij zich gaandeweg wat comfortabeler ging voelen en dat vond ik fijn om te zien. Ik ben heel blij dat ik Querijn heb leren kennen.

Paul Martin kende ik al, omdat we al een paar keer hadden afgesproken om mijn coming-out verhaal door te spreken. Dit was de eerste keer dat ik samen met hem voor een groep stond. Ik vond het erg leuk om te zien hoe hij de workshop leidde en keek gefascineerd toe hij hoe de groep van een gesloten of verlegen sfeer naar een open en veiliger klimaat deed transformeren.

Ik ben zeer blij dat ik mijn verhaal kon delen met Paul Martin en Querijn aan mijn zijde. Het voelde vertrouwd en ik kreeg alle ruimte om mijn verhaal te doen op mijn manier en om te leren van deze ervaringen. Ik wil Paul Martin graag bedanken voor het vertrouwen dat hij ons gaf, wat ervoor zorgde dat wij ons verhaal in een veilige omgeving konden vertellen. Het waren twee speciale dagen die ik deelde met Querijn en Paul Martin. Ik kan mij geen beter team wensen om deze eerste stappen te zetten.

Wat heb ik ervan geleerd
Wat ik meeneem uit deze ervaring is een enorme hoeveelheid nieuwverworven zelfvertrouwen. Ik merkte meteen na deze twee dagen workshops dat ik me vrijer voelde, alsof een last van mijn schouders was gevallen. Ik heb mijzelf laten zien en kwetsbaar opgesteld aan totaal onbekende mensen en dat voelde veilig door de setting die gecreëerd werd.

Ik heb het gevoel dat ik mezelf nu ook durf te laten zien aan mensen die in de toekomst op mijn pad gaan komen en bij de mensen die ik al ken. Dat voelt voor mij als een nieuwe soort vrijheid, een emotionele vrijheid.

Verslag van Querijn Hensen

Eind september was het zover, er stonden 2 dagen met workshops voor de deur met 4 groepen per dag en tussen 20-25 personen per groep. Ik had er enorm veel zin in en keek er naar uit om voor het eerst in het openbaar voor een groep te vertellen over mijn geaardheid en mijn sport. Deze workshops heb ik gedaan samen met Paul Martin Raspe en Tim Sastrowiardjo, beiden ook vrijwilliger bij de JBF. Paul Martin als workshopleider en Tim ook als profsporter.

De insteek van de workshop is diversiteit in de breedste zin van het woord bespreekbaar maken; weten hoe je respectvol wensen en grenzen kunt aangeven. Kortom, werken aan een veilig(er) sportklimaat waarin je jezelf kwetsbaar kan opstellen en je daar zelf voor kan kiezen. Dit kan iets intiems zijn zoals het delen van je coming-out, of iets kleiner zoals het hebben van een slechte dag. In de workshop leren de leerlingen meer over de achtergrond van de LHBTI+ gemeenschap, met als doel hen te laten ervaren wat een veilig klimaat hierin betekent.

Mijn ervaring
Het vond allemaal plaats op de prachtige locatie van Fontys Sporthogeschool in Eindhoven. Ik mocht meteen bij de eerste groep beginnen met vertellen van mijn verhaal. Dat vond ik enorm spannend. Van tevoren dacht ik: ik ga dit doen en het lukt mij vast wel om mijn verhaal in het openbaar te vertellen. Nadat Paul Martin mij had aangekondigd kreeg ik het toch moeilijk. Ik begon met rustig vertellen wie ik ben en waar ik vandaan kom. Dat ging goed totdat ik heel persoonlijk aan de groep ging vertellen over mijn coming-out en mijn privéleven. Ik klapte dicht en kreeg het warm. Er kwamen geen woorden meer uit mijn mond en ik zag de letters op mijn spiekbriefje niet meer staan. Voor het eerst had ik een black-out; ik wist niet meer wat ik moest doen. Paul Martin stelde mij gelijk op mijn gemak door te vragen wat ik op dat moment nodig had. De groep liet toe dat dit gebeurde en probeerde mij ook op mijn gemak te stellen. Ik voelde op dat moment dat ik een veilige sfeer nodig had om mijn verhaal te kunnen delen en vertelde dat het de eerste keer was en dat het allemaal toch spannender was dan gedacht. Ik voelde mij veilig genoeg om dit aan te geven.

Na elke workshop hadden wij een korte evaluatie. Dat hielp mij enorm om te groeien in de workshops. We hebben afgesproken dat ik mijn ervaring in de eerste workshop zou meenemen in mijn verhaal bij de volgende groepen, zodat ik mij eerder op mijn gemak zou voelen. Hoe vaker ik mijn verhaal deed, hoe meer zelfvertrouwen ik kreeg, hoe leuker ik het vond.

Mijn collega’s
Tim had ik nog niet ontmoet, we hadden wel kennisgemaakt via beeldbellen. Dit was ook voor Tim de eerste keer dat hij een workshop zou gaan geven. Ik wist nog niet zoveel van Tim, behalve dat hij een topsporter is geweest en ook een persoonlijk coming-out verhaal zou gaan delen tijdens de workshops. Dat hij topsporter was vond ik erg interessant, we hebben allebei een soortgelijke situatie beleefd en daar was ik erg nieuwsgierig naar. Toen ik Tim ontmoette merkte ik dat hij open is en zichzelf durft te zijn. Tim heeft zijn verhaal met volle overtuiging en uit eigen ervaring met de groep gedeeld en deed het lijken alsof het iets was wat hij al veel vaker had gedaan, daar had ik enorme bewondering voor. Hij heeft mij ontzettend gesteund in deze voor mij spannende 2 dagen en ik denk dat we veel aan elkaar hebben gehad.

Paul Martin was de workshopleider tijdens deze workshops. Hij is een natuurlijke coach, iemand die zichzelf geen coach hoeft te noemen om er een te zijn. Iemand waarvan ik dacht, hiermee wil ik aan de slag voor deze workshops. Wij hebben voorafgaand een paar keer afgesproken om de workshops voor te bereiden, deze dagen waren erg bijzonder voor mij, ik heb veel geleerd. Tijdens de workshops nam Paul Martin het voortouw. Ik heb met veel verwondering meegemaakt hoe hij deze workshops heeft geleid en hoe hij met de groep toewerkte naar een veiligere sfeer. Paul Martin creëerde voor mij de perfecte sfeer om mijn verhaal te vertellen. Hij is een spreker die ik niet ga vergeten en mijn handen kriebelen om nog veel vaker met hem aan de slag te gaan.

Het waren voor mij 2 speciale dagen om met Tim en Paul Martin aan de slag te gaan, ik ben hen ontzettend dankbaar hiervoor.

De groepen
De groepen waren erg gevarieerd. In totaal 8 groepen van ieder 20-30 personen tussen de 16 en 22 jaar oud. Elke keer als er een nieuwe groep binnenkwam was er een andere dynamiek, dat vond ik interessant om mee te maken. Steeds ging dezelfde gedachte door mijn hoofd: wat denken zij van mij en wat denk ik van hen? Wat elke groep gemeen had was dat ze sinds de zomervakantie nog maar 5 weken samen op pad waren en elkaar nog niet echt goed kenden.

Veel groepen kwamen gesloten binnen en wisten niet wat er precies ging komen. Maar wat elke groep ook gemeen had, is dat ze na afloop met een totaal ander gevoel naar buiten liepen. Ik kreeg het gevoel dat iedere groep in de workshop een beetje had geproefd van een veilige omgeving en dat was voor mij zichtbaar. Mooi om mee te maken!

Wat heb ik ervan geleerd
Ik heb geleerd hoe ik mijn eigen grenzen beter aan kan geven. In het verleden had ik hier veel meer moeite mee. In de voorbereiding en tijdens deze workshop kwam dit sterk naar boven, maar wist ik mijn grenzen al beter aan te geven. Mijn zelfvertrouwen is toegenomen en ik heb een black-out overwonnen! Ik vind het heel mooi om met mensen in gesprek te gaan die eerlijk hun verhaal vertellen, dat was voor mij gelijk een uitnodiging om mijn verhaal te delen. Door zo’n gesprek creëer je een veiligere omgeving. Ik durf meer mijzelf te zijn, iets waarvoor ik toch altijd een beetje bang ben geweest. Ik ga gelukkig zijn i.p.v. gelukkig lijken en eerlijk tegen mijzelf zijn en ontdekken wat ik echt wil. Openheid is uitnodiging om zelf open te zijn en vice versa.